Kuzey Kıbrıs’ta 1974’ten beri yerleşim ve iskana kapalı tutulan Maraş’ın kamuya ait olan sahil bölümünün bir kısmı ve Demokrasi Caddesi 2020’de halkın kullanımına açılmıştı. Bir zamanlar Sophia Loren, Marilyn Monroe, Elizabeth Taylor ve Brigitte Bardot gibi ünlüler i,le İngiliz kraliyet ailesinin yaz tatillerini geçirdiği Maraş’ın etrafı halen çitlerle çevrili, ziyarete açılan kısmındaki caddelerde bulunan harabe halindeki binaların önünde de İngilizce ve Türkçe olarak /Dikkat çökebilir’/ yazılı uyarı levhaları var.
8 kilometre sahil şeridi olan Maraş caddelerinde İngiliz Bankası Barcley Bank binası da dikkat çekiyor. Bankanın dış cephesinin duvarına yerleştirilmiş ve ilk bankamatik olarak nitelenen demir kutu da var.
Bölgedeki işyeri çalışanları paralarını gece saatlerinde isimlerini yazarak bir zarf içinde demir kutunun içine atıyor, sabah bankaya gelen memurlar da bırakılan paraları müşterilerin hesaplarına geçiriyordu. Bu konuda hiçbir karışıklık hırsızlık ya da suistimal olmadı.
105 OTEL 4 BİN KONUT VAR
Maraş’ta harabeye dönse de, Ferrari, Jaguar ve Lamborgini gibi lüks otomobillerin olduğu oto galerileri ile Hoover, Singer, Philips ürünlerinin satıldığı binalar da yer alıyor. Bilal Ağa Mescidi ile Asterias Hotel, Florida Hotel gibi birçok lüks otel de bulunuyor. Bölgede çürümeye yüz tutmuş 105 otel, 3 bin ticari işletme binası, 99 eğlence merkezi, 4 bin 649 yazlık konut, 21 banka ve 24 tiyatro ile sinema da var.
PAZARLIK MASASINDA
Maraş, yıllardır devam eden Kıbrıs müzakerelerinde pazarlık konusu oldu.1993’te Türk tarafı, Lefkoşa Uluslararası Havaalanı’nın açılması karşılığında, Maraş’ın BM idaresinde iki tarafın ortak kullanımına açılmasını kabul etti ancak Rumlar reddetti.
2003’te yine Türk tarafının “Kıbrıs’ın her iki tarafına yönelik dış ticaret, ulaşım, seyahat ve kültürel ile sportif aktivitelere uygulanan kısıtlamalar kaldırılması karşılığında, Maraş’ın Rum kesiminin kontrolüne verilmesi” önerisi de reddedildi.
2004’te Annan Planı’nın kapsamında Maraş’ın Rumlara bırakılması, karşılığında KKTC’ye uygulanan ambargonun kaldırılması, Ercan ve Geçitkale havalimanlarının uluslararası uçuşlara açılması planlanmıştı. Ancak Rumlar, yapılan referandumda Annan Planı’nı reddetti.
2019’da başlayan envanter çalışmalarının ardından KKTC, Ekim 2020’de kapalı olan Maraş’ı ziyarete açtı.
